Wilt u als werkgever onderzoek (laten) voeren naar uw werknemers? Denk aan controle ziekteverzuim, diefstal op het werk, controle zwartwerk, … dan kunt u dat anno 2025 niet meer doen naar eigen goeddunken.
Vroeger was u als werkgever al gebonden aan enige regelgeving, maar met de inwerkingtreding van de nieuwe Wet Private Opsporing (WPO) zijn er nu extra regels om rekening mee te houden. Zowel bij onderzoek door externe als interne onderzoekers.
In deze blog lichten we deze verandering voor u uitgebreid toe met alle informatie waarover we momenteel beschikken.
Wat is de nieuwe Wet Private Opsporing (WPO)?
Op 6 december 2024 werd in het Belgisch Staatsblad een nieuwe wet gepubliceerd die de private opsporing regelt. Deze wet vervangt de oude wet van 19 juli 1991 tot regeling van het beroep van privédetective.
Het doel van deze nieuwe WPO is om het bestaande wettelijke kader grondig te herzien en te moderniseren. Een logische stap na ruim 30 jaar, zeker in dit hoogtechnologische en snel evoluerende tijdperk.
Op dit moment is er echter nog veel onduidelijkheid rond de uitvoering van deze wet. De precieze uitvoeringsmaatregelen van de nieuwe WPO bereiken ons met mondjesmaat via Koninklijke Besluiten.
Privaat onderzoek binnen uw bedrijf: waarom & hoe?
Als werkgever kunt u verschillende redenen hebben om uw werknemer(s) te onderzoeken. Hieronder een opsomming uit de WPO:
- onderzoek naar fraude met ziekteverzuim,
- onderzoek naar ongeoorloofde afwerving van personeel door een concurrerende onderneming,
- onderzoek naar fraude door een werknemer,
- onderzoek naar oneerlijke concurrentie door een ex-werknemer, of ex-kaderlid,
- onderzoek in het kader van ontslag om dringende reden,
- …
Indien u een privaat onderzoeker (vroeger: privédetective) aanstelt, dan mag die inlichtingen verzamelen over natuurlijke of rechtspersonen, alsook de ware toedracht onderzoeken van vermeende feiten door hen gepleegd.
Die verzamelde informatie krijgt u als opdrachtgever dan toegespeeld, zodat u die kan inzetten bij een actueel of potentieel conflict. Dit om uw eigen belangen te beschermen, om verdwenen personen op te sporen of om verloren/gestolen goederen te lokaliseren.
Tot dusver lezen we nog niet zoveel nieuws in deze nieuwe WPO tegenover de oude wet. Maar daar komt nu verandering in.
Concreet: dit verandert er voor u als werkgever
De nieuwe wetgeving stelt vanaf nu een aantal voorwaarden die u als werkgever moet vervullen nog vóór het privaat onderzoek van start kan gaan.
De belangrijkste bepaling is dat u als werkgever pas een onderzoek mag voeren, als de toelating en de modaliteiten hiervoor uitdrukkelijk en transparant voorzien zijn in een zogenaamd reglement. Zo lezen we in artikel 65 uit de nieuwe WPO.
🧾 Artikel 65 uit de nieuwe WPO
Indien de betrokkene een werknemer is van de opdrachtgever, mag de opdrachthouder een opdracht van private opsporing slechts aanvaarden indien de toelating om een private opsporing uit te voeren en de nadere regels van private onderzoeken op de werkvloer, uitdrukkelijk en transparant bepaald zijn in een reglement.
Belangrijk: dit geldt zowel voor onderzoek dat wordt gevoerd door externe private onderzoekers, als door interne medewerkers. Zelfs wanneer uzelf als werkgever iets kleins wilt nagaan over een werknemer, valt u onder deze nieuwe regelgeving.
Waarom verandert dit nu, vraagt u zich af? Wel, deze nieuwe bepaling kadert in de GDPR-wetgeving. U als bedrijf moet immers veilig met de gegevens van uw personeel omspringen, want die komen gevaarlijk bloot te liggen bij een onderzoek.
💡 GDPR is niet gelijk aan privacy
De GDPR-wetgeving is niet hetzelfde als de privacywetgeving. Privacy heeft te maken met je privéleven, je thuisomgeving, briefgeheim, … Terwijl GDPR gaat over gegevensbescherming, de bescherming van jouw persoonsgegevens dus.
U krijgt tijd tot 16 december 2026
De nieuwe wetgeving bepaalt niet specifiek in welke vorm u deze kennisgeving moet gieten. Maar u kan dit bijvoorbeeld opnemen in een CAO of arbeidsreglement, in een beslissing van de ondernemingsraad of in een bedrijfspolicy. Verdere details volgens nog in een Koninklijk Besluit, lezen we in de memori van toelichting bij de WPO.
Slotsom: zolang u uw werknemers maar van tevoren op de hoogte hebt gebracht dat er activiteiten van private opsporing kunnen worden uitgevoerd op de werkvloer, bent u in regel. Geen zorgen, u krijgt nog tijd tot 16 december 2026 om dit intern op orde te krijgen.
Tot dan kunt u nog altijd privaat onderzoek laten doen zoals vroeger (zonder interne aanpassingen). Maar als u zich niet tijdig in regel stelt, mag u ná 16.12.2026 geen eigen intern onderzoek meer voeren naar werknemer(s), zoals bedoeld in de WPO, noch een privédetective inschakelen.
Analoog met klokkenluiderswet? Ja, maar …
Deze regeling doet ons terugdenken aan de regeling van de klokkenluiderswet. Al is er toch één groot verschil.
De klokkenluiderswet werd begin 2023 in het leven geroepen om werknemers te beschermen die letterlijk “de klok luiden” over wantoestanden binnen het bedrijf. Bedrijven vanaf 50 medewerkers werden verplicht om zich intern te organiseren, om deze procedures binnen het bedrijf te concretiseren.
Maar de nieuwe WPO maakt geen onderscheid tussen grote en kleine bedrijven. Dus ook een kleine zelfstandige met bijvoorbeeld maar 2 werknemers moet aan deze nieuwe WPO-regel voldoen. Niet iets om vrolijk van te worden? Dat begrijpen we best.
De pen achter deze blog?
Buytaert & Partners is een ervaren detectivebureau, actief sinds 2006. Gebeten om de waarheid bloot te leggen, helpen wij zowel privéklanten, bedrijven als advocaten. Het uiteindelijke doel? Zekerheid en gemoedsrust brengen voor onze cliënten. De pen achter deze blog is van onze bestuurder, die een Master in de Rechten bezit en kan putten uit een rijke carrière van bijna 20 jaar als privaat onderzoeker of privédetective.
